9 Cách Bảo Vệ Môi Trường Sống Vì Sức Khỏe Của Chính Bạn Và Cộng Đồng

Hầu hết các tác động tiêu cực cho môi trường đều bắt nguồn từ việc tiêu thụ sản phẩm của chúng ta. Xăng dầu, năng lượng, thực phẩm, quần áo, ô tô, đồ nội thất, đồ chơi, đồ điện tử và nhiều hàng hóa khác, tất cả chúng ta đều vô tình góp phần vào sự ô nhiễm của bầu khí quyển.

Điều quan trọng không phải là ngừng tiêu dùng mà chúng ta hãy bắt đầu chú ý đến thói quen tiêu dùng của mình, ý thức mỗi lần mua hàng hóa hoặc hành động sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái như thế nào. Để bảo vệ môi trường, giữ gìn hành tinh cho con cháu và thế hệ tương lai, tất cả chúng ta cần từng bước thay đổi nhận thức, chủ động hướng tới những thói quen sống có ích cho môi trường.

Điều tốt là việc bạn trở nên thân thiện với môi trường hơn thường không quá khó khăn hoặc tốn kém. Thậm chí, các hoạt động bảo vệ môi trường bạn tham gia còn có thể là những thử thách thú vị để gia đình hoặc đồng nghiệp của bạn cùng trải nghiệm. Đừng nản chí khi những thay đổi bạn đóng góp là khá nhỏ, tầm thường khi chỉ ở cấp độ cá nhân, nhưng hãy nghĩ xem hành tinh này sẽ sạch hơn biết bao nếu mọi người cùng đóng góp dù chỉ một vài sự thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, dưới đây là 9 cách rất tự nhiên mà bạn và gia đình có thể không ngờ tới để bảo vệ môi trường ngay từ hôm nay:

1. Tiêu thụ tiết kiệm

Việc bạn hạn chế tiêu dùng những món đồ không cần thiết hàng ngày có tác động rất lớn đến môi trường. Mặc dù ngày nay, thuật ngữ 3 chữ “R”—giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế (Reduce, Reuse and Recycle)— nhận được rất nhiều sự chú ý và kêu gọi từ giới chuyên gia, nhưng có vẻ mọi người đang bỏ sót 1 chữ R khác có sự quan trọng không kém – “Refuse”: rác thải.

Chúng tôi hiểu việc từ chối, nói “không” là điều rất khó và không phải lúc nào cũng dễ thực hiện. Quà tặng miễn phí tại các sự kiện, hàng hóa giá rẻ đang được giảm giá, đồ chơi trẻ em hoặc các tiện ích mới nhất hứa hẹn giúp cuộc sống của bạn tốt hơn mới hấp dẫn làm sao. Nhưng đáng buồn là chúng hầu như luôn bị bỏ vào thùng rác hoặc bị bỏ quên ở phía sau tủ quần áo ngay sau khi bạn nhận về, và sau một chặn đường dài, những sản phẩm này trở thành rác thải mà có khi bạn chưa có dịp sử dụng. Chúng có thể nằm cạnh lề đường, dưới các con kênh, trên bãi cỏ, dưới các con sông hay trong lòng đại dương.

Lần tới khi bạn muốn mua hoặc chấp nhận một món đồ không thiết yếu, hãy nghĩ xem liệu nó có thực sự cải thiện cuộc sống của bạn hay không. Nếu không, bạn hãy kiên quyết nói “Không, cảm ơn!”, tuy khó nhưng vừa giúp túi tiền của bạn không bị vơi, luôn có đủ để bạn sử dụng những lúc cần thiết, vừa giúp ngôi nhà bạn luôn sạch sẽ ngăn nắp, lại vừa giúp bảo vệ môi trường thiên nhiên xung quanh bạn.

2. Phân trộn từ lá cây và thức ăn thừa

Một chữ “R” khác chưa được chú ý nhiều nhưng có ý nghĩa quan trọng đối với môi trường là “Rot” – thối rữa. Hãy để thức ăn và rác sân vườn của bạn thối rữa một cách tự nhiên trong đất thay vì gửi nó đến bãi rác. Tại đó, chúng sẽ dần dần trở thành phân trộn có lợi.

Việc ủ phân thức ăn thừa và rác sân vườn mang lại 2 lợi ích: giúp loại bỏ một lượng rác lớn ra khỏi dòng rác thải của đô thị, và giúp cho khu vườn nhà bạn được màu mỡ một cách miễn phí và tự nhiên nhất. Nhiều thành phố hiện nay đều đang thu gom rác hữu cơ cùng với rác thông thường và rác tái chế. Giờ đây, nếu khu vực của bạn không cung cấp dịch vụ này, bạn cũng không cần phải lo lắng không biết phải làm gì với số rác hữu cơ ấy nữa.

3. Ngưng sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần

Theo thống kê, lượng rác thải nhựa quá cao gây ra gánh nặng nghiêm trọng với môi trường, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển và có hệ thống quản lý chất thải rắn chưa hoàn thiện như Việt Nam. Trung bình mỗi năm, Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, nằm trong số 20 quốc gia có lượng rác thải lớn nhất và cao hơn mức trung bình của thế giới. Hay trung bình trên toàn thế giới, theo thống kê chỉ có 10% nhựa sử dụng 1 lần là có thể tải chế.

Ngày nay Việt Nam và nhiều nước phát triển trên thế giới đang chung tay dần dần tiến hành loại bỏ nhựa sử dụng một lần, hướng dến một nên kinh tế tuần hoàn để bảo vệ hệ sinh thái và môi trường sống. Bạn hãy đồng hành cùng hàng triệu người khác ý thức rõ trách nhiệm hạn chế sử dụng, giảm thiểu, phân loại, thải bỏ chất thải là sản phẩm nhựa sử dụng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sinh học. Bạn cũng nên lưu ý không thải bỏ chất thải nhựa trực tiếp vào hệ thống thoát nước, ao, hồ, kênh, rạch, sông và đại dương.

4. Tái chế và nâng cấp

Hãy thử sáng tạo với những món đồ không còn giá trị sử dụng của bạn bằng cách tái chế và nâng cấp chúng. Hãy tạo ra thứ gì đó mới mẻ như một tác phẩm nghệ thuật bạn có thể sử dụng để trưng bày, đồ chơi hoặc đồ trang sức vừa mang lại cảm giác giải trí vừa là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ môi trường. Việc làm này không chỉ giúp hạn chế rác thải ra môi trường mà còn giúp bạn tiết kiệm tiền khi không phải mua các mặt hàng mới, gián tiếp làm tăng lượng tài nguyên cần tiêu thụ để sản xuất. Trẻ em rất thích mày mò làm đồ vật; vì vậy thay vì đến cửa hàng đồ chơi và thủ công, hãy kiểm tra các vật dụng bỏ đi của bạn trước và để trí tưởng tượng của chúng bay cao!

5. Mua hàng đã qua sử dụng

Bạn có biết phải mất hơn 1500 gallon nước để trồng đủ bông Cotton làm ra một cái quần Jeans không? Đấy là chưa kể số lượng nước bạn giặt quần áo mỗi khi sử dụng xong. Vì vậy, mua sản phẩm đã qua sử dụng, không riêng quần áo mà nhiều đồ dùng hằng ngày như các trò chơi trẻ em, giày dép, thiết bị, đồ nội thất, trang trí,… là một trong những cách làm được rất nhiều chuyên gia đề xuất để tiết kiệm tài nguyên cho môi trường.

Thay vì đến trung tâm mua sắm để mua những sản phẩm mới nhất, giờ đây bạn cũng hãy cân nhắc một chút về việc tìm kiếm ở cửa hàng bán đồ đã qua sử dụng mà bạn cảm thấy sản phẩm họ đủ chất lượng và an toàn khi sử dụng.

6. Sử dụng ít hóa chất hơn

Thật khó để tưởng tượng về những tác động tiêu cực lâu dài mà hóa chất có thể gây ra, cả trên cơ thể chúng ta và trên hành tinh này, vì vậy tốt nhất mỗi cá nhân nên tránh sử dụng hóa chất nhiều nhất có thể. Ngày nay các sản phẩm hữu cơ không chứa hóa chất đang được bán khắp các cửa hàng và siêu thị. Bạn hãy yêu cầu được tư vấn khi mua hàng, hãy lựa chọn cách chăm sóc cỏ và vườn cây của bạn bằng những phương pháp không có hóa chất; các mặt hàng làm đẹp và vệ sinh hoàn toàn tự nhiên; chất tẩy rửa gia dụng tự nhiên; và sử dụng thực phẩm hữu cơ. Trái đất sẽ âm thầm cảm ơn bạn!

7. Đi bộ, đạp xe hoặc đi chung xe

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), một phương tiện chở khách thông thường thải ra khoảng 4,6 tấn carbon dioxide mỗi năm, và con số này đang không dừng lại. Bất kỳ lượng khí thải nào chúng ta có thể cắt giảm đều sẽ hữu ích.

Đối với những chuyến đi ngắn, hãy thử đi bộ hoặc đi xe đạp kết hợp với những bản nhạc yêu thích – bên cạnh việc bảo vệ thiên nhiên, bạn cũng sẽ có một cơ thể khỏe mạnh về thể chất và tinh thần. Nếu việc đi bộ hoặc di chuyển bằng xe đạp không khả thi với bạn, hãy thử đi chung xe với bạn bè, hàng xóm hoặc đồng nghiệp đến một điểm đến chung nào đó. Và nếu việc đi chung xe vẫn không thể và bạn cần phải tự lái xe, hãy sắp xếp di chuyển theo lộ trình hiệu quả nhất để tiết kiệm thời gian và quãng đường bạn cần đi.

8. Tiết kiệm nước

Nước chính là nguồn tài nguyên quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho chúng ta, giúp duy trì sự sống của mọi loài động thực vật trên hành tinh này. Bạn có đoán được lượng nước sạch chiếm tỷ lệ bao nhiêu phần trăm trong tổng số lượng nước trên Trái Đất không? Hiện chỉ có chưa đến 1% trong tổng lượng nước trên thế giới là nước ngọt mà con người có thể sử dụng được (Rinkesh, 2016) nếu không kể đến 2% lượng nước ngọt trên trái đất tồn tại dưới dạng những khối băng lớn và chúng ta không thể sử dụng. Đến ngày nay, thế giới vẫn đang có hơn 1,1 tỷ người sống trong cảnh thiếu nguồn nước sạch, và 2,7 tỷ người bị thiếu nước ít nhất 1 tháng trong 1 năm (WWF).

Tiết kiệm nước tại nhà là một trong những cách dễ dàng nhất mà ai cũng làm được để bảo vệ môi trường. Hãy bắt đầu bằng những việc làm đơn giãn dưới đây, và nghĩ ra thêm nhiều cách khác nữa nếu bạn thấy việc làm của mình giúp tiết kiệm nguồn nước:

• Tắt vòi trong khi bạn đánh răng.
• Sửa vòi nước bị rò rỉ.
• Thông khí cho vòi nước, sử dụng vòi phun nước làm giảm dòng chảy và lắp đặt bồn cầu có dòng chảy thấp, lắp vòi sen để sử dụng nguồn hiệu quả.
• Thu gom và sử dụng nước mưa để tưới cây.
• Chỉ chạy máy rửa bát hoặc máy giặt khi đã đầy.
• Kêu gọi mọi người cùng tiết kiệm nguồn nước.

9. Tiết kiệm điện

Ngày nay tại riêng Việt Nam, thủy điện, khí tự nhiên, năng lượng tái tạo và than là các nguồn năng lượng chính để sản xuất điện, trong đó than đang chiếm tỷ trọng cao nhất. Theo QHĐ VII (điều chỉnh), vào năm 2025, tỷ lệ sử dụng 4 nguồn năng lượng chính gồm Than, Thủy điện, Khí, Năng lượng tái tạo dự kiến lần lượt là 49,3%, 21,1%, 15,6% và 12,5%. Đặc biệt, các nguồn năng lượng chính như Than và Thủy Điện đang gây ô nhiễm và ảnh hưởng môi trường rất nghiêm trọng.

Do đó để giảm thiểu lượng than, thủy điện và khí đốt sử dụng để tạo điện, bạn hãy tiết kiệm điện. Chúng tôi rất đề cao phương pháp bảo vệ môi trường này, và đây cũng là cách mà nhiều chuyên gia bảo vệ môi trường luôn quan tâm và kêu gọi! Bất cứ lúc nào mỗi người chúng ta sử dụng ít điện hơn một chút thì đó là một đóng góp rất lớn cho hành tinh này. Hãy thử một số cách cơ bản sau để tiết kiệm năng lượng xung quanh nhà bạn:

• Thay đổi bóng đèn sợi đốt bằng đèn CFL hoặc đèn LED giúp tiết kiệm năng lượng hơn.
• Sử dụng các thiết bị thông minh để tắt nguồn điện của các thiết bị điện tử tự động khi không sử dụng. (Hoặc nhớ luôn luôn rút dây nguồn khi không sử dụng các vật dụng này.)
• Bảo trì hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí (HVAC) và các thiết bị điện định kỳ.
• Khi đến lúc mua một thiết bị mới, hãy chọn kiểu máy được chứng nhận Energy Star.
• Bịt kín những chỗ rò rỉ không khí xung quanh cửa ra vào và cửa sổ.
• Đảm bảo ngôi nhà của bạn được cách nhiệt đúng mức đến mức chịu nhiệt được khuyến nghị cho nơi bạn sinh sống.
• Sử dụng quạt trần để luân chuyển không khí ấm áp vào mùa đông và không khí lạnh vào mùa hè.

by SLT Team